ORĘDZIE OJCA ŚWIĘTEGO ŚWIATOWY DZIEŃ DZIADKÓW I OSÓB STARSZYCH

„Jego miłosierdzie z pokolenia na pokolenie” (Łk 1, 50)

Drodzy bracia i siostry!

„Jego miłosierdzie z pokolenia na pokolenie” (Łk 1, 50): oto temat III Światowego Dnia Dziadków i Osób Starszych. Temat ten prowadzi nas ponownie do błogosławionego spotkania młodej Maryi z jej starszą krewną Elżbietą (por. Łk 1, 39-56). Napełniona Duchem Świętym, kieruje ona do Matki Bożej słowa, które tysiące lat później nadają rytm naszej codziennej modlitwie: „Błogosławiona jesteś między niewiastami i błogosławiony jest owoc Twojego łona” (w. 42). A Duch Święty, który już zstąpił na Maryję, skłania Ją do odpowiedzi poprzez Magnificat, w którym obwieszcza, że miłosierdzie Pana rozciąga się z pokolenia na pokolenie. Duch Święty błogosławi i towarzyszy każdemu owocnemu spotkaniu między różnymi pokoleniami, między dziadkami a wnukami, między młodymi a osobami starszymi. Bóg pragnie bowiem, aby tak jak Maryja z Elżbietą, młodzi radowali serca starszych i czerpali mądrość z ich doświadczeń życiowych. Ale przede wszystkim Pan pragnie, abyśmy nie pozostawiali osób starszych samym sobie, abyśmy nie spychali ich na margines życia, co niestety zdarza się dziś nazbyt często.

To piękne, że w tym roku obchody Światowego Dnia Dziadków i Osób Starszych i Światowe Dni Młodzieży przypadają blisko siebie. Obydwa wydarzenia mają za temat „pośpiech” Maryi (por. w. 39) w wydarzeniu nawiedzenia Elżbiety, a tym samym prowadzą nas do refleksji nad więzią między młodymi a osobami starszymi. Pan ufa, że młodzi spotykając się z nimi przyjmą wezwanie do pielęgnowania pamięci i rozpoznają w nich dar przynależności do większej historii. Przyjaźń osoby starszej pomaga młodemu człowiekowi nie sprowadzać życia do teraźniejszości i pamiętać, że nie wszystko zależy od jego zdolności. Z kolei dla osób starszych obecność osoby młodej otwiera nadzieję, że to, co przeżyli, nie zostanie utracone, a ich marzenia zostaną zrealizowane. Krótko mówiąc, nawiedzenie Elżbiety przez Maryję i świadomość, że miłosierdzie Pana jest przekazywane z pokolenia na pokolenie, ujawniają, że nie możemy iść dalej – a nawet zbawić się – sami i że interwencja Boga zawsze objawia się w całości, w dziejach ludu. Mówi o tym sama Maryja w Magnificat, radując się w Bogu, który dokonuje nowych i zaskakujących cudów, będąc wierny obietnicy danej Abrahamowi (por. w. 51-55). 

Aby lepiej przyjąć styl Bożego działania pamiętajmy, że czas musi być przeżywany w pełni, ponieważ największe rzeczywistości i najpiękniejsze marzenia nie są realizowane w jednej chwili, ale poprzez rozwój i dojrzewanie: w drodze, w dialogu, w relacji. Dlatego ci, którzy skupiają się tylko na tym, co doraźne, na własnych korzyściach, które należy osiągnąć szybko i zachłannie, na „wszystkim i teraz”, tracą z oczu działanie Boga. Natomiast Jego plan miłości obejmuje przeszłość, teraźniejszość i przyszłość, obejmując i łącząc pokolenia. Jest to projekt, który wykracza poza nas samych, ale w którym każdy z nas jest ważny, a przede wszystkim wezwany do wyjścia poza swoje ograniczenia. Dla najmłodszych jest to kwestia wyjścia poza doraźność, w której zamyka nas rzeczywistość wirtualna, często odwracająca uwagę od konkretnych działań. Dla najstarszych jest to kwestia nie rozpamiętywania słabnących sił i nie żałowania utraconych możliwości. Patrzmy w przyszłość! Dajmy się kształtować łasce Bożej, która z pokolenia na pokolenie uwalnia nas od bezruchu w działaniu i żalu za przeszłością!

W spotkaniu Maryi i Elżbiety, młodych i starych, Bóg daje nam swoją przyszłość. Droga Maryi i gościnność Elżbiety otwierają bowiem drzwi do objawienia się zbawienia: poprzez ich uścisk Jego miłosierdzie wkracza z radosną łagodnością w ludzką historię. Chciałbym zatem zaprosić wszystkich do zastanowienia się nad tym spotkaniem, co więcej, do zamknięcia oczu i wyobrażenia sobie, jak w migawce, tego uścisku między młodą Matką Boga a starszą matką św. Jana Chrzciciela; do przedstawienia go sobie w myśli i uwidocznienia w sercu, do utrwalenia go w duszy jako świetlistej ikony wewnętrznej.

Zachęcam także, abyśmy przeszli od wyobraźni do konkretu, czyniąc coś, aby objąć uściskiem dziadków i osoby starsze. Nie zostawiajmy ich samymi. Ich obecność w rodzinach i wspólnotach jest cenna, daje nam świadomość, że dzielimy to samo dziedzictwo i jesteśmy częścią ludu, w którym strzeże się korzeni. Tak, to właśnie osoby starsze przekazują nam naszą przynależność do świętego ludu Bożego. Kościół podobnie, jak społeczeństwo ich potrzebują. Przekazują oni teraźniejszości przeszłość, która jest niezbędna do budowania przyszłości. Czcijmy ich, nie pozbawiajmy siebie ich towarzystwa i nie pozbawiajmy ich naszego, nie pozwólmy, by byli odrzuceni!

Światowy Dzień Dziadków i Osób Starszych pragnie być małym, delikatnym znakiem nadziei dla nich i dla całego Kościoła. Dlatego ponawiam moje zaproszenie do wszystkich – diecezji, parafii, stowarzyszeń, wspólnot – aby obchodzić go, koncentrując się na przepełniającej radości z ponownego spotkania między młodymi a osobami starszymi. Wam młodym, którzy przygotowujecie się do wyjazdu do Lizbony, lub będziecie przeżywać Światowe Dni Młodzieży w waszych miejscowościach, chciałbym powiedzieć: zanim wyruszycie, odwiedźcie swoich dziadków, odwiedźcie samotną osobę starszą! Jej modlitwa będzie was strzegła i będziecie nosić w sercu błogosławieństwo tego spotkania. Proszę was, starsi, abyście towarzyszyli modlitwą młodym, którzy wkrótce będą świętować ŚDM. Ci ludzie młodzi są odpowiedzią Boga na wasze prośby, owocem tego, co zasialiście, znakiem, że Bóg nie opuszcza swojego ludu, ale zawsze odmładza go wyobraźnią Ducha Świętego.

Drodzy dziadkowie, drodzy starsi bracia i siostry, niech błogosławieństwo uścisku Maryi i Elżbiety dotrze do was i napełni wasze serca pokojem. Z miłością was błogosławię. A wy, proszę, módlcie się za mnie.

Rzym, u św. Jan na Lateranie, 31 maja 2023 r., w święto Nawiedzenia NMP

FRANCISZEK

MODLITWA NA ŚWIATOWY DZIEŃ DZIADKÓW I OSÓB STARSZYCH

Dziękuję Ci, Panie,

za ukojenie w Twojej obecności.

Nawet gdy jestem samotny,

jesteś moją nadzieją i moją ufnością,

od mej młodości jesteś moją skałą i twierdzą!

Dziękuję Ci, że dałeś mi rodzinę

i pobłogosławiłeś mnie długim życiem.

Dziękuję Ci za chwile radości i trosk,

za marzenia już spełnione

i te, które jeszcze przede mną.

Dziękuję Ci za ten czas owocowania na nowo,

do którego mnie wzywasz.

Umocnij, o Panie, moją wiarę,

uczyń mnie narzędziem Twojego pokoju,

naucz mnie przygarniać tych, którzy cierpią bardziej niż ja,

abym nigdy nie przestał marzyć

i opowiadać nowym pokoleniom o Twoich cudach.

Chroń i prowadź papieża Franciszka i cały Kościół,

aby światło Ewangelii dotarło do każdego zakątka ziemi.

Ześlij, o Panie, swego Ducha, aby odnowić świat,

aby ucichła burza pandemii,

ubodzy doznali pocieszenia i ustały wszelkie wojny.

Wspieraj mnie w słabości

i pomagaj żyć pełnią życia w każdej chwili, którą mi dajesz,

– w pewności, że jesteś ze mną przez wszystkie dni,

aż do skończenia świata. Amen.

 Wskazówki pastoralne na Światowy Dzień Dziadków i Osób Starszych

ODWIEDZINY BABĆ I DZIADKÓW ORAZ INNYCH SAMOTNYCH OSÓB STARSZYCH

• Światowy Dzień Dziadków i Osób Starszych obchodzony będzie w okolicznościach, w których w wielu krajach osoby starsze nadal nie będą mogły fizycznie uczestniczyć we Mszy św. Aby przesłanie bliskości i pocieszenia w tym Światowym Dniu dotarło do wszystkich – nawet do tych, którzy są najbardziej odizolowani – prosimy wiernych o odwiedzenie swoich babć i dziadków, a także niespokrewnionych osób starszych z terenu własnej wspólnoty i przekazanie im orędzia Ojca Świętego.
• Odwiedziny stanowią widomy znak Kościoła, który wychodzi do innych. W czasach dystansu społecznego, spowodowanego pandemią, odwiedziny pokazują, że istnieje sposób, aby być blisko osób starszych, zachowując jednocześnie środki bezpieczeństwa.
• Odwiedziny to osobisty wybór, by wybrać się i pójść z pośpiechem do innych (por. Łk 1,39), tak jak zrobiła to Maryja, udając się w odwiedziny do swej starszej krewnej Elżbiety.
• Odwiedziny stanowią okazję dla wnuków i wszystkich młodych ludzi, by swoi babciom i dziadkom lub innym starszym osobom, które zdecydują się odwiedzić, powiedzieć „Jestem z tobą zawsze”.
• Przy okazji odwiedzin można też wręczyć starszej osobie prezent, np. kwiaty, i wspólnie odmówić modlitwę przygotowaną na ten Światowy Dzień Dziadków i Osób Starszych.
• Odwiedziny mogą być także okazją do ofiarowania osobie starszej, zwłaszcza tej, która od dłuższego czasu nie opuszczała swojego domu, możliwości przyjęcia sakramentów pojednania i Eucharystii.
• Odwiedziny mieszkającej samotnie starszej osoby stanowią jeden ze sposobów na uzyskanie odpustu zupełnego, udzielonego z okazji tego Światowego Dnia.
• Tam, gdzie obostrzenia sanitarne wciąż uniemożliwiają osobiste odwiedziny, miłość może użyć wyobraźni, aby znaleźć sposoby dotarcia do samotnych osób starszych przez telefon lub media społecznościowe.

PRZYGOTOWANIA DO ŚWIATOWEGO DNIA Z UDZIAŁEM STARSZYCH

• Osoby starsze to najważniejsi adresaci działań organizowanych w ramach Światowego Dnia Dziadków i Osób Starszych. Orędzie Ojca Świętego skierowane jest właśnie do nich.
• Ważne, by postarać się, aby jak najwięcej seniorów mogło wziąć osobisty udział w niedzielnej liturgii sprawowanej z okazji tego Dnia.
• Osoby starsze z parafii lub wspólnoty mogą zostać zaproszone na chwilę refleksji nad orędziem Papieża na ich Światowy Dzień. Wersja drukowana może być rozdana wszystkim obecnym.
• Wszyscy odwiedzający samotnie mieszkające osoby starsze, które nie mogą w takim spotkaniu uczestniczyć, mogą wręczyć im tekst orędzia.
• Wszystkim babciom i dziadkom oraz osobom starszym, do których uda się dotrzeć z okazji ich Światowego Dnia można powierzyć intencje modlitewne Ojca Świętego, a także intencje szczególne własnej parafii czy wspólnoty.

PRZYGOTOWANIA DO ŚWIATOWEGO DNIA Z UDZIAŁEM MŁODZIEŻY

• Kilka tygodni/dni przed Światowym Dniem warto zorganizować spotkanie z udziałem młodzieży, na którym przedstawi się im cały pomysł i upewni, że dotrą z odwiedzinami do możliwie największej liczby seniorów.
• Można zorganizować takie spotkanie już po obchodach Światowego Dnia, aby dać młodzieży szansę podzielenia się wrażeniami z odwiedzin u seniorów.
• Młodzież może też przygotować kampanie społeczne, aby rozpowszechnić informację o Światowym Dniu, używając w tym celu mediów społecznościowych.

UPAMIĘTNIENIE OSÓB STARSZYCH ZMARŁYCH Z POWODU COVID-19

• Podczas Eucharystii sprawowanej z okazji Światowego Dnia Dziadków i Osób Starszych lub w innym wyznaczonym czasie, można poświęcić chwilę na wspomnienie osób starszych z parafii lub wspólnoty, które zmarły w wyniku pandemii, a w szczególności tych, dla których nie było możliwości odprawienia nabożeństwa żałobnego.
• Jednym z możliwych sposobów jest wyczytanie imion osób starszych na zakończenie modlitwy wiernych i zapalenie świecy za każdą wspominaną osobę.

ODPUST ZUPEŁNY

• Penitencjaria Apostolska ogłosiła 13 maja dekret o udzieleniu odpustu z okazji Światowego Dnia Dziadków i Osób Starszych.
• Osoby starsze mogą uzyskać odpust uczestnicząc w jednej z Mszy św. odprawianych z okazji tego Światowego Dnia.
• Z uwagi na nadal utrzymujący się stan zagrożenia zdrowia i fakt, że niektórzy seniorzy nie będą mogli osobiście uczestniczyć we Mszy św. z powodów zdrowotnych, odpust obejmie również tych, którzy będą uczestniczyli we Mszy za pośrednictwem telewizji, radia lub Internetu.
• Udziela się także odpustu tym wszystkim, którzy w tym Światowym Dniu wykonają "uczynek miłosierdzia", odwiedzając samotną osobę starszą.
• W miejscach, gdzie władze publiczne wyraźnie zabraniają osobistych odwiedzin, aby uniknąć zarażenia, możliwe jest także uzyskanie odpustu poprzez spotkanie wirtualne.

WSKAZÓWKI LITURGICZNE

• Jedna z Mszy św. w niedzielę 24 lipca może być poświęcona obchodom tego Światowego Dnia z udziałem seniorów z parafii lub wspólnoty.
• Aby zachęcić osoby starsze do uczestnictwa w Mszy św., członkowie wspólnoty mogą zorganizować transport dla tych, którzy nie są w stanie samodzielnie dotrzeć do kościoła.
• W trakcie celebracji młodzi ludzie z parafii lub wspólnoty mogą przekazać seniorom orędzie Ojca Świętego, skierowane do dziadków i ludzi starszych.
• 24 lipca, jak również w dni bezpośrednio przed i po tym dniu, celebracje liturgiczne Światowego Dnia Dziadków i Osób Starszych mogą odbywać się także w szpitalach i domach dla seniorów. O ile to możliwe i zgodne z obowiązującymi przepisami sanitarnymi, parafianie powinni zaangażować się w te obchody, aby dobrze przygotować oprawę Mszy św.
• Ofiary składane na tacę w trakcie Mszy św. sprawowanych z okazji Światowego Dnia Dziadków i Osób Starszych mogą być przeznaczone na projekty wspierające ubogie osoby starsze we wspólnocie.

PROPONOWANE INTENCJE MODLITWY WIERNYCH I WSPOMNIENIE OSÓB ZMARŁYCH Z POWODU PANDEMII

• Za Kościół, aby każdego dnia dokonywał cudu rozmnożenia chleba życia i słowa zbawienia. Niech nikomu nie zabraknie pokarmu dla ciała, ani nadziei, która rodzi się z wiary. Za Papieża Franciszka i jego posługę. Ciebie prosimy…
• Za nas wszystkich, ludzi starszych, byśmy żyli w sposób gody powołania, które otrzymaliśmy – z pokorą, łagodnością i wielkodusznością. Niech nasza kruchość nigdy nie przeszkadza nam być silnymi w miłości, ani być pocieszeniem dla ubogich i wsparciem dla młodych. Ciebie prosimy…
• Za ludzi młodych, którzy stają wobec głodu chleba i głodu pokoju na tym świecie. Niech nigdy nie zniechęcają się tym, jak niewiele mają, ale niech będą posłuszni zaproszeniu Pana, by pomóc nakarmić wszystkich. Ciebie prosimy…
• Za tych z nas, którzy są dziadkami i babciami, abyśmy umieli z mądrością towarzyszyć naszym rodzinom i uczyli się przekazywać skarb wiary wnukom i młodszym pokoleniom. Ciebie prosimy…
• Za wszystkich samotnych ludzi starszych, którzy są spragnieni bliskości i przytulenia, aby nikt nie żył w samotności. Niech nawiedzi ich anioł i niech doświadczą obietnicy Pana dotykającej ich życia: „Ja jestem z wami przez wszystkie dni”. Ciebie prosimy…
• Za wszystkich chorych, aby zostali uzdrowieni i aby ustała burza pandemii. Prośmy, abyśmy nauczyli się nigdy nie zostawiać nikogo samego w obliczu napaści zła i aby wszyscy, także w najuboższych krajach świata, mieli dostęp do opieki medycznej. Ciebie prosimy…
• Za nas samych, abyśmy wszyscy – młodsi i starsi – uznając, że otrzymaliśmy jedno powołanie, jedną wiarę i jeden chrzest, poświęcili nasze życie służbie pokojowi, braterstwu i przyjaźni między ludźmi. Ciebie prosimy…
• Wspominamy, o Panie, wszystkie osoby starsze z naszej wspólnoty, które zmarły ostatnio na skutek pandemii, także tych, o których nikt nie pamięta. Przyjmij ich wszystkich do swojego królestwa pokoju i miłosierdzia. Ciebie prosimy…

BŁOGOSŁAWIEŃSTWO KOŃCOWE - BŁOGOSŁAWIEŃSTWO NA DŁUGIE ŻYCIE

Boże Miłosierdzia,

który obdarzyłeś swoje dzieci darem długiego życia;

udziel im swego błogosławieństwa.

Spraw, aby odczuły miłość i moc Twojej obecności.

Niech się radują z Twego miłosierdzia, gdy patrzą w przeszłość.

Gdy patrzą w przyszłość, niech wytrwają w nadziei, która nie gaśnie.

Tobie niech będzie cześć i chwała na wieki.